4.1  เมื่อถึงเวลาจะมีถุงลมนิรภัย

ในตลาดรถยนต์เมืองไทยที่การต่อสู้ทางการตลาดรุนแรงไม่แพ้ที่ไหนๆในโลกนี้ ช่วงไม่กี้ปีมาที่ผ่านมา อุปกรณ์เสริมความปลอดภัย กลายเป็นไม้เด็ดในการโฆษณาคุณสมบัติของรถยนต์  ทั้ง ABS ระบบป้องกันล้อล็อกและ AIR BAG ถุงลมนิรภัย ในถึงโครงสร้างตัวถัง ที่เคลมกันว่าแข็งแกร่งกว่าเดิม  แต่เดิมที่เคยพบเห็นกันในรุ่นใหญ่ๆ ราคาแพง  กลายเป็นอุปกรณ์มาตรฐานในรถเล็กๆราคาไม่สูงหลายรุ่น

ถุงลมนิรภัย อุปกรณ์เสริมด้านความปลอดภัย  ถุงลมนิรภัยเป็นอุปกรณ์ที่เริ่มคุ้นหูคุ้นตากันมากในระยะหลังนี้  อุปกรณ์ชิ้นนี้ถูกพัฒนาขึ้นมา เพื่อให้ใช้ควบคู่ไปกับเข็มขัดนิรภัย  ตรงตามชื่อภาษาอังกฤษ ที่จะเห็นตัวย่อติดกันไว้ว่า SRS - Supplemental Restraint System  ซึ่งก็ตีความได้ว่า เป็นอุปกรณ์ supplement  ไม่ใช่อุปกรณ์หลักนะครับ

ถุงลมนิรภัยถูกออกแบบมาเพื่อให้การป้องกันบริเวณหน้าอกและศีรษะมีประสิทธิภาพสูงที่สุด เพราะแม้ว่าเข็มขัดนิรภัยจะรัดลำตัวนิ่งแล้ว แต่ส่วนของพวงมาลัยอาจจะยุบตัวเข้ามากระแทกหน้าอกได้  ศีรษะและคอก็ยังมีโอกาสสะบัดไปมาทำให้เกิดการบาดเจ็บที่ต้นคอได้ ถุงลมนิรภัยเข้ามาเติมช่องว่างด้านความปลอดภัยในส่วนนี้

การสำรวจในสหรัฐอเมริกาพบว่า ถุงลมนิรภัยมีประสิทธิภาพในการลดอัตราการตายของผู้ขับขี่ลงประมาณ 18-20 เปอร์เซ็นต์ เปรียบเทียบแล้วพบว่า ประสิทธิภาพของถุงลมนิรภัยจะอยู่ที่ระดับครึ่งหนึ่งของเข็มขัดนิรภัย เรียกว่าเข็มขัดนิรภัยยังเป็นพระเอกอยู่ ถุงลมนิรภัยมาเป็นพระรอง ข้อสำคัญคือ ใครที่ใช้รถที่มีถุงลมนิรภัยแล้วไม่คาดเข็มขัดนิรภัย ก็ยังมีโอกาสได้รับอันตรายจากถุงลมนิรภัยได้

รู้จักกลไกการทำงานกันสักนิด

ถุงลมนิรภัยต้องมีการพองตัวอย่างรวดเร็วและรุนแรงให้ทันต่อแรงเหวี่ยงของลำตัวที่รวดเร็ว ด้วยก๊าซที่อัดเข้าสู่ตัวถุงลมนิรภัยซึ่งเกิดจากปฏิกิริยาทางเคมี  สารเคมีที่ใช้กันคือ โซเดียมเอไซด์ (SODIUM AZIDE) เมื่อถูกจุดระเบิดทางเคมีแล้ว จะสร้างก๊าซไนโตรเจนขึ้นมา แล้วไหลเข้าไปบรรจุในถุงลมนิรภัยที่พับตัวอยู่อย่างรวดเร็ว  กาซไนโตรเจนเป็นกาซที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย  เฉพาะในอากาศที่หายใจกันอยู่นี้ ก็เป็นไนโตรเจนถึง 80 เปอร์เซนต์  มีออกซิเจนที่รู้จักกันดีอยู่เพียงเกือบ 20 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น

แต่นอกจากไนโตรเจนแล้ว ก็ยังมีส่วนประกอบของโซเดียมไฮดรอกไซด์ โซเดียมคาร์บอเนต และออกไซด์อื่นๆ เกิดขึ้นจากการจุดระเบิดอีกเล็กน้อย สารพวกนี้มีความเป็นด่างอยู่บ้าง และอาจ ติดมาตามผิวหนังและใบหน้าของผู้ขับขี่ได้

ถุงลมนิรภัยจะพองตัวและยุบตัวลงในเวลารวดเร็วมาก บางคนอาจกังวลว่าถ้าถุงลมพองขึ้นมาแล้ว  หน้าเราจมค้างอยู่อย่างนั้นจะหายใจไม่ออก และมองไม่เห็นทางข้างหน้า ในความเป็นจริงทางผู้ผลิตได้เจาะรูระบายก๊าซขนาดใหญ่ไว้ที่ด้านหลังของถุงลม  ความเร็วของถุงลมนิรภัยขณะพองตัวนั้น สูงกว่า 200 กิโลเมตร/ชั่วโมง เมื่อพองตัวแล้วจะยุบลงเร็วมากใช้เวลาเป็นเศษเสี้ยววินาทีหรือประมาณ 1 วินาทีเท่านั้น

การพับการประกอบและรูปทรงของถุงลมนิรภัยต้องออกแบบมาดี มิฉะนั้นจะเหมือนกับเอาถุงไนล่อนมาถูกับผิวหนังด้วยความเร็วสูง และเกิดรอยไหม้บนผิวหนังได้ การออกแบบเบาะนั่งมีความสำคัญในการเสริมประสิทธิภาพของถุงลมนิรภัย มีการรายงานถึงลักษณะการบาดเจ็บของสะโพกและขา ซึ่งเกิดจากตัวผู้ขับขี่ลื่นไถลลงไปใต้ถุงลมนิรภัย เรียกว่าเกิด SUBMARINING เป็นที่มาของการออกแบบเบาะที่นั่งแบบ ANTISUBMARINE ที่จะป้องกันการลื่นไถล แต่ต้องร่วมกับการคาดเข็มขัดนิรภัย และขาดไม่ได้กับความแข็งแกร่งของตัวรถ  เนื่องจากพบว่ามีการบาดเจ็บบริเวณขาในปัจจุบันสูงขึ้น เพราะร่างกายส่วนบนได้รับการปกป้องทั้งจากเข็มขัดนิรภัยและถุงลมนิรภัย แต่ท่อนขายังมีโอกาสโดนอัดจากเหล็กตัวถัง

การบาดเจ็บที่เกิดจากถุงลมนิรภัย

วารสารการแพทย์ระยะหลังนี้ เริ่มมีการรายงานถึงการบาดเจ็บ ที่เกิดจากถุงลมนิรภัย เช่น การถลอกของกระจกตาและผิวหนังพองจากการเสียดสี ซึ่งผู้มีอาการจะรู้สึกถึงอาการได้ทันทีควรรีบไปพบแพทย์  ผลข้างเคียงอีกอย่างหนึ่งของถุงลมนิรภัย ซึ่งเริ่มมีการรายงานได้แก่ การเกิดผิวหนังอักเสบหรือเยื่อบุตาอักเสบจากด่างที่เกิดจากปฏิกิริยาเคมีที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น  สารพวกนี้อาจแสดงอาการในภายหลังและถ้าทิ้งไว้จะยากต่อการรักษา ดังนั้น ถ้าคุณโชคดีกึ่งโชคร้ายเดินออกมาจากรถที่ถุงลมนิรภัยทำงานแล้วรู้สึกแสบตา ให้รีบล้างตาด้วยน้ำสะอาดปริมาณมากๆ เช็ดละอองฝุ่นออกจากผิวหนัง และควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจสอบอีกครั้ง

สำหรับรายงานเกี่ยวกับการเสียชีวิตจากการทำงานของถุงลมนิรภัย  มีการเปิดเผยข้อมูลออกมาต่อเนื่องในช่วง 5-6 ปีมานี้  ทำให้เกิดกระแสการตื่นตัวให้มีการปรับปรุงระบบการทำงานของถุงลมนิรภัย  ซึ่งเริ่มมีถุงลมนิรภัยรุ่นใหม่ๆ ที่ลดผลกระทบดังกล่าวได้มากขึ้นออกสู่ตลาดบางประเทศแล้ว